خلاصه کوتاه
اخته کردن سگ‌ها (Spaying_ Neutring) بطور معمول برای پیشگیری از تولد حیوانات ناخواسته انجام می‌شود. با این حال، اخته کردن با افزایش خطر مشکلات متعددی در سلامتی طولانی‌مدت از جمله چاقی، بی‌اختیاری ادرار، سنگ‌های مثانه، کم‌کاری تیروئید، دیابت شیرین، دیسپلازی لگن (تغییرات سلولی در بافت لگن که ممکن است به سرطان منجرشود)، پارگی رباط صلیبی، تغییرات رفتاری (از جمله پرخاشگری و ترس نسبت به سرپرست)، مشکلات شناختی و همچنین انواع مختلفی از سرطان (از جمله سرطان خون، سرطان پروستات، سرطان استخوان، سرطان پوست، سرطان طحال و سرطان مثانه) در ارتباط است.
توضیح اینکه چگونه اخته کردن خطر ابتلا به این بیماری‌ها را افزایش می‌دهد در این مطالعه مورد بحث قرار گرفته است.
چکیده
اخته کردن سگ‌ها (Spaying_ Neutring) بطور معمول به منظور پیشگیری از تولد حیوانات ناخواسته و ازبین بردن خطر بیماری‌های دستگاه تولیدمثلی انجام می‌شود.
اما خارج کردن غدد جنسی، بازخورد یا فیدبک استروژن و تستوسترون بر روی هیپوفیز و هیپوتالاموس را از بین می‌برد که سبب‌ساز سطوح فوق‌فیزیولوژیک (بیشتر از حد نرمال) هورمون لوتئینیزه‌کننده (LH) می‌گردد.
نقش اصلی LH در عملکردهای مربوط به تولیدمثل (مانند تخمک گذاری) است. اما گیرندههای این هورمون در اکثر بافتهای دیگر بدن مانند تیروئید، غدد فوق کلیوی، دستگاه گوارش، لیگامان‌ها و لنفوسیت‌ها هم وجود دارند.
علاوه بر این، رسپتورهای این هورمون در بسیاری از بافتهای بدخیم (مانند لنفوم، همانژیوسارکوم، ماستوسایتوما و و سارکوم ترنزیشنال سلولی) نیز مشاهده میشوند.
نقش گیرندههای این هورمون در بافتهای سالم غیر تولیدمثلی و نیز در بافتهای بدخیم مشخص نیست اما ممکن است عمل آزادسازی اکسید نیتریک را تحریک کرده و باعث تقسیم سلولی شود.
علت دقیق افزایش بروز مشکلات متعدد درازمدت در سلامتی اندام‌ها و بافتهای غیرتولیدمثلی به دنبال اخته کردن مشخص نیست، اما ممکن است مربوط به فعال‌شدن گیرندههای این هورمون در بافتهای هدف غیرتولیدمثلی باشد.
اینکه چگونه این اثرات ممکن است بوجود آیند در این مطالعه توضیح داده شده است.
۱-مقدمه:
در بیشتر کشورهای توسعه یافته، جراحی عقیم‌سازی (اخته‌کردن) به ابزاری رایج برای مبارزه با جمعیت بیش از حد سگهای ناخواسته و از بین بردن خطر بیماری‌های تولیدمثلی در سگهای خانگی (مانند سرطان غدد پستانی و هیپرپلازی/عفونت پروستات) تبدیل شده است [۱،۲،۳،۴،۵،۶].
در ایالات متحده، ۶۴٪ از سگ‌ها با جراحی عقیم (اخته) شده‌اند، و این کار معمولا بین ۶ هفتگی تا ۱۲ ماهگی انجام می‌شود. در این مطالعه، اوارکتومی و هیسترکتومیspay یا اخته کردن یا castration که به آن Neutring
هم می‌گویند، بطورکلی گنادکتومی نامیده میشوند، زیرا در این روش‌های جراحی برای عقیم کردن غدد جنسی (تخمدان یا بیضه) را خارج می‌سازند.
در پستانداران بالغ سالم واخته نشده، هیپوتالاموس هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) ترشح می‌کند که غده هیپوفیز قدامی را برای ترشح هورمون LH تحریک می‌کند [۸]. LH ترشح هورمون‌های استروئیدی غدد جنسی (تستوسترون در مردان و استروژن/پروژسترون در زنان) را تحریک می‌کند. این هورمون‌های استروئیدی غدد جنسی به ترتیب به هیپوتالاموس و هیپوفیز قدامی بازخورد منفی می‌دهند تا ترشح GnRH و LH را کاهش دهند.
در پستانداران گنادکتومی (اخته) شده، بعلت عدم وجود این بازخورد منفی، غلظت هورمون LHبه مقادیر فوق فیزیولوژیک (بیشتر از حد نرمال) ترشح می‌شود. غلظت هورمون LH در سگ اخته شده بیش از ۳۰ برابر یک سگ بالغ طبیعی و سالم است.
گرچه نقش اصلی LH در عملکردهای مربوط به تولیدمثل (مانند تخمک گذاری) می‌باشد اما گیرندههای این هورمون در تمام بدن وجود دارند و منحصر به بافتهای تولیدمثلی نیستند.
نقش گیرندههای این هورمون در بافتهای غیر تولیدمثلی مشخص نیست اما ممکن است آزادسازی اکسید نیتریک را تحریک کرده و باعث تقسیم سلولی شود.
بعلت فعالیت مداوم این گیرنده‌ها که ناشی از حذف غدد جنسی می‌باشد، این گیرنده‌ها می‌توانند دچار ((تنظیم افزایشی)) یا ((فرا تنظیم)) (Upregulate) شوند.
شوند (مطالعه تاثیرات غلظت فوق فیزیولوژیک هورمون منتشر نشده) و تاثیر LHدر بافتهای غیر تولیدمثلی را بیشتر هم بکنند.
مطالعه زیر چندین عارضه درازمدت ناشی از اخته کردن را در بافتهای غیر تولیدمثلی خلاصه کرده و همچنین نقش احتمالی فعال شدن گیرندههای هورمون LH در ایجاد این مشکلات را مورد بحث قرار می‌دهد.
۲_اختلالات غیرسرطانی
۲-۱: چاقی یک مشکل جدی پزشکی است که به عنوان تجمع بیش از حد چربی فراتر از محدودیت‌های فیزیکی و اسکلتی تعریف می‌شود [۱۱]. برداشتن غدد جنسی بزرگترین عامل ایجادکننده چاقی در سگ است [۱۲].
۶۸ درصد از سگ های اخته شده چاق هستند.[۱۳ ۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۱۸]
گنادکتومی از طریق دو مکانیسم اصلی باعث چاقی می‌شود: افزایش اشتها و کاهش سرعت متابولیسم.
برداشتن غدد جنسی باعث تحریک غذا خوردن [۱۹] و افزایش بی رویه اشتها می‌شود.
در سگهای دست نخورده (اخته نشده)، خوردن غذا باعث سرکوب ترشح هورمون‌های گوارشی (کوله سیستوکینین و گلوکاگون) و در نتیجه احساس سیری (کاهش گرسنگی) می‌شود [۲۱]. در عرض ۱ هفته پس از بدون جنسیت کردن سگ (اخته کردن)، مصرف غذا ۲۰٪ افزایش می‌یابد و بطور دائم این حالت باقی می‌ماند [۲۲،۲۳].
این امکان وجود دارد که تحریک گیرندههای LH (که در دستگاه گوارش به دنبال گنادکتومی وجود دارند) باعث افزایش ترشح کوله سیستوکینین و/یا گلوکاگون شود. همچنین ممکن است گیرندههای LH موجود در هیپوتالاموس در افزایش اشتها نقش داشته باشند [۲۴]، زیرا ضایعه در هیپوتالاموس شکمی منجر به هیپرفاژی (پرخوری بیمارگونه) می‌شود.
۲-۲: بی‌اختیاری ادرار یک نشت غیر ارادی ادرار است که در نتیجه ضعیف شدن یا از دست دادن کامل کنترل اسفنکتر ادرار ایجاد می‌شود. ارتباط بین بی‌اختیاری ادرار و برداشتن غدد جنسی در سگهای ماده برای اولین بار توسط جو (۱۹۶۵) توصیف شد. بی‌اختیاری ادرار یک مشکل شایع و درازمدت در سگهای ماده اخته شده است که میزان بروز آن بین ۵ تا ۳۰ درصد است [۲۷،۲۸،۲۹،۳۰]. اخته‌سازی در سنین پایین (زیر ۵ ماهگی) ممکن است خطر بروز بی‌اختیاری ادرار را افزایش دهد [۳۰،۳۱] اما ارتباط بین سن اخته‌سازی و ایجاد بی‌اختیاری ضعیف است.
گیرندههای در تمام نواحی دستگاه ادراری تحتانی سگ LH وجود دارند. سگهای ماده اخته شده‌ای که دچار بی‌اختیاری ادرار شده‌اند در مقایسه با ماده‌های بدون تغییر (اخته نشده)، به‌طور قابل توجهی دارای تعداد بیشتری گیرنده هورمون LH در مجرای ادراری تحتانی خود هستند.
۲-۳: سنگ‌های ادراری ذرات جامدی در سیستم ادراری هستند که معمولاً از نمک‌های معدنی تشکیل شده و می‌توانند در هر بخشی از دستگاه ادراری تشکیل شوند.
پس از ارزیابی سوابق بیش از دو میلیون سگ، بیمارستان بانفیلد پت دریافت که تمام سنگ‌های ادراری (کریستال‌های ادرار، سنگ‌های کلیه و سنگ‌های مثانه) در سگهای اخته سه برابر بیشتر از سگهای بدون تغییر(اخته نشده) ایجاد میشوند [۴۴]. در شرایط عادی، تعادلی از ایجاد کننده‌ها و مهارکننده‌های سنگ‌های ادراری وجود دارد و اینگونه به نظر به نظر می‌رسد که این تعادل به دلیل مقادیر زیاد LH مختل می‌شود.
۲-۴: دیابت ملیتوس بیماری ناشی از اختلال در ترشح انسولین با درجات متغیر مقاومت به انسولین محیطی است که منجر به هایپرگلیسمی می‌شود. در سگ‌ها، بروز دیابت شیرین ۰٫۴٪ تا ۱٫۲٪ است [۴۵] و درطی ۳۰ سال گذشته میزانش افزایش یافته است [۴۶،۴۷]. برداشتن غدد جنسی خطر ابتلا به دیابت را در سگ ها دو برابر می کند [۴۶]. اگرچه گنادکتومی خطر چاقی را افزایش می دهد، اما افزایش شیوع دیابت در سگهای اخته شده با چاقی ارتباطی ندارد [۴۸،۴۹] و ممکن بر نتیجه تاثیر مستقیم LH روی پانکراس باشد (به عنوان مثال پانکراتیت مزمن).
۲-۵: کم کاری تیروئید یک اختلال غدد درون ریز شایع است که در آن غده تیروئید مقادیر کافی هورمون تیروئید تولید نمی‌کند [۵۰،۵۱]. برداشتن غدد جنسی تأثیر عمیقی بر عملکرد تیروئید دارد [۵۲] و مهم ترین علت ایجاد کم کاری تیروئید در سگ‌ها است.
سگهای اخته شده نسبت به سگهای تغییرنیافته و اخته نشده، سی در صد بیشتر دچار کم کاری تیروئید میشوند. غلظت تیروکسین در سگهای اخته شده در مقایسه با سگهای سالم به طور قابل توجهی در هر دو جنس کمتر بود [۵۵]. زنانی که تحت عمل گنادکتومی قرار گرفته اند نیز در معرض افزایش خطر ابتلا به کم کاری تیروئید هستند. گیرندههای در غدد تیروئید طبیعی و آدنوماتوز انسان LH وجود دارند.
آزمایشگاه ما وجود گیرندههای LH در غده تیروئید سگ را گزارش کرده است که با گیرندههای هورمون محرک تیروئید (TSH) هم موضع شده‌اند [۵۸]. این احتمال وجود دارد که فعال شدن مداوم گیرنده LH با مکانیسم عمل
TSH در تیروئید تداخل داشته و منجر به کم کاری تیروئید شود.
۲-۶: دیسپلازی لگن در سگ با ساختار غیرطبیعی مفصل و شلی ماهیچه‌ها، بافت همبند و رباط‌هایی که به طور معمول از لگن حمایت می‌کنند، مرتبط است. با افزایش شلی مفصل ران، سطوح مفصلی بین استابولوم و سر استخوان ران ارتباط خود را با یکدیگر از دست می‌دهند و در نتیجه سابلوکسیشن ایجاد می‌شود. با گذشت زمان، سابلوکسیشن منجر به تغییر قابل توجهی در اندازه و شکل هر دو سطح مفصلی و شدت متفاوت آرتروز می‌شود. توجه به این نکته مهم است که بیشتر سگهای مبتلا به دیسپلازی هیپ با لگن طبیعی متولد میشوند، اما پس از آن به دلیل عوامل درونی و/یا بیرونی دچار دیسپلازی مفصل ران میشوند. بروز دیسپلازی لگن می‌تواند به ۴۰% تا ۸۳% در سگ های نژاد غول پیکر و بزرگ برسد.
البته احتمال بروز دیسپلازی لگن بین نژادهای مختلف سگهای بزرگ متفاوت است. مستقل از بروز چاقی، گنادکتومی به طور قابل توجهی بروز دیسپلازی لگن سگ را افزایش می‌دهد [۶۴]. در مقایسه با سگهای اخته نشده، گنادکتومی این میزان را ۱٫۵ برابر [۵۹] تا ۲ برابر [۶۵] افزایش می‌دهد. لازم به ذکر است که ارتباط مستقیم بین گنادکتومی و بروز دیسپلازی هیپ در سگهای نر عقیم شده نسبت به سگهای ماده عقیم شده بیشتر است. مکانیسم افزایش این احتمال بروز دیسپلازی در بعضی نژادها یا جنس‌ها مشخص نیست اما آزمایشگاه ما وجود گیرندههای LH را در رباط سر استخوان ران، غضروف هیالین و استخوان زیر غضروفی سر استخوان ران نشان داده است.
۲-۷: پارگی رباط صلیبی کرانیال یکی دیگر از اختلالات اسکلتی- عضلانی است که با برداشتن غدد جنسی وقوع آن در سگهای نر و ماده به طور قابل توجهی (تا دو برابر) افزایش می‌یابد. اخته کردن سگ قبل از بلوغ (زیر سن شش ماهگی)، بسته شدن صفحه رشد تیبیا را به تأخیر می‌اندازد، و در نتیجه طول درشت نی و شیب بالای فلات تیبیا افزایش می‌یابد [۷۳،۷۴]. افزایش شیب پلاتوی تیبیا خطری برای پارگی رباط صلیبی کرانیال است.
آزمایشگاه ما وجود گیرنده های LH را در رباط صلیبی کرانیال نشان داده است [۶۶]. این امکان وجود دارد که افزایش فعالیت گیرندههای LH منجر به افزایش شلی رباط و در نتیجه افزایش احتمال بروز پارگی رباط در سگهای اخته شده است.
۲-۸: نقش اخته کردن بر رفتار پیچیده است. ترس و پرخاشگری در سگ اخته شده تشدید می‌شود [۸۲]. ترس از طوفان، ترس از صدای شلیک گلوله، ترس از صداها، گاز گرفتن بعلت ترس، خجالتی شدن، اضطراب جدایی، و بی‌اختیاری ادرار، همگی پس از اخته کردن به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابند. درضمن ماده‌های عقیم شده نسبت به حضور انسان‌ها و سگهای ناآشنا واکنش بیشتری نشان می‌دهند [۸۳].
اگرچه در برخی از سگ‌ها ممکن است به دنبال گنادکتومی [۸۰] حالت تهاجمی کمتر شود، اما فراوانی پرخاشگری سلطه جویانه Dominance Aggression [۸۴] و پرخاشگری نسبت به سرپرست در سگهای گنادکتومی شده در مقایسه با سگهای سالم به طور قابل توجهی بیشتر رخ می‌دهد. هیپوکامپ و هیپوتالاموس هر دو نقش مهمی در کنترل رفتارها، به ویژه رفتارهای مربوط به ترس و پرخاشگری دارند. گیرندههای هورمون لوتئینیزه کننده در هیپوکامپ و هیپوتالاموس فراوان هستند [۸۶،۸۷،۸۸]. علاوه بر این، تجویز غلظت‌های فوق فیزیولوژیک LH به حیوانات گنادکتومی شده می‌تواند باعث ایجاد پرخاشگری و سایر تغییرات رفتاری شود.
Leave A Comment