آزمایش روی حیوانات و قانون

آیا قانون از آزمایش روی حیوانات حمایت میکند؟

در بیشتر کشورها آزمایش روی حیوانات در موارد زیر مجاز است:

پیشگیری، تشخیص و درمان بیماریها
تشخیص موارد خطر برای محیط زیست
آزمایش مواد و محصولات از نظر بیخطر بودن برای سلامتی حیوان و انسان
تحقیقات زیربنایی

همانطور که مشخص است، هر نوع آزمایش روی حیوانات به نوعی قابل توجیه است. مثلاً اگر گروهی از محققان بخواهند بدانند که مغز شامپانزهها چطور کار میکند یا سبیل گربهها چه نقشی در رفتار آنها بازی میکند، میتوانند این نوع آزمایشات را در دستۀ “تحقیقات زیربنایی” طبقهبندی کنند در حالی که تقریباً هیچ یک از تحقیقات زیربنایی نتیجۀ کاربردی برای انسان ندارند و تنها برای ارضاء کنجکاوی محققان انجام میشوند. این در حالی است که میلیونها حیوان هر ساله در سرتاسر دنیا زیرشکنجۀ روحی و جسمی این آزمایشات میمیرند و بودجههای بسیار هنگفتی به این آزمایشات تعلق میگیرد.

چرا قانون برخی از آزمایشات را الزامی میداند؟

سال ها قبل حیوانات به عنوان مدل انسان پذیرفته شدند در نتیجه اگر دارو یا مادهای روی حیوانات اثر سوء داشت نمیتوانست مورد استفادۀ انسان قرار گیرد. در دنیای امروز، قانون با الهام از این طرز فکر، آزمایش مواد دارویی وغذایی، یافتههای ژنتیکی، مواد عفونتزدا و آفتکشها روی حیوانات را الزامی میداند. این در حالی است که بیخطر بودن یک ماده در آزمایشات حیوانی، بیخطر بودن آن برای انسانها را تضمین نمیکند. به همین ترتیب ممکن است مادهای که در آزمایش روی گونههای خاص حیوانات مضر تشخیص داده شده است، روی انسان نتیجۀ مثبت داشته باشد. از طرف دیگر، برای تست این مواد روشهای دیگری وجود دارند. برای مثال تا سال ۲۰۰۴ در کشور آلمان هر ساله ۵۰.۰۰۰ ماهی در آزمایشات مربوط به پسماندهها و زبالههای کارخانهجات که قرار بود به داخل آبها سرازیر شوند تلف میشدند. در نتیجۀ پیگیری مداوم گروههای حمایت از حقوق حیوانات از سال ۲۰۰۴ برای آزمایش این مواد سمّی به جای ماهیها از تخم ماهیها استفاده میشود.

خوشبختانه با پیگیری مداوم فعالان حقوق حیوانات در کشورهای اروپایی از سال ۲۰۰۹ آزمایش روی حیوانات برای تولید مواد آرایشی-بهداشتی ممنوع شده است. متاسفانه در سایر نقاط دنیا آزمایش مواد شیمیایی مورد استفاده در لوازم آرایشی-بهداشتی همچنان مجاز است.

اگر آزمایش روی حیوانات ضروری یا کارآمد نیست، چرا قانون از آن حمایت میکند؟

قوانین از آسمان نازل نمیشوند. هر قانون نتیجۀ کشمکش سخت میان لابیهای مختلف است و لابی طرفدار آزمایش روی حیوانات در کشورهای مختلف بسیار قوی است. تنها در کشور آمریکا بدون در نظر گرفتن خرچنگها، مارها و حشرات هر ساله ۱۱۵ میلیون حیوان در آزمایشات مورد استفاده قرار میگیرند. این بدان معنی است که ۱۱۵ میلیون حیوان بایستی پرورش داده شوند یا شکار شوند و به آزمایشگاهها منتقل شوند، همچنین سالیانه دهها میلیون قفس یا جعبه باید ساخته شود… بنابراین، آزمایش روی حیوانات یک صنعت چندمیلیارد دلاری است و لابیهای حامی آزمایش روی حیوانات برای حفظ بقای خود تبلیغات سرسام آوری به راه میاندازند تا از برگشتن نظر مردم خودداری کنند مثلاً ۳۰ سال است که وعدۀ داروی مبارزه با سرطان یا ایدز را میدهند در حالی که پیشرفت آنها در این زمینهها بسیار بسیار ناچیز بوده است. مبارزه با چنین لابی بزرگی نیاز به سرمایۀ عظیم و حمایت همهجانبۀ مردم و سیاستمدارانی دارد که برای حقوق حیوانات ارزش قائل هستند.

آزمایش روی حیوانات چقدر هزینه دارد و چه کسی این هزینهها را پرداخت میکند؟

غالب بودجۀ اختصاص داده شده به آزمایش روی حیوانات از مالیات و بیمۀ پرداخت شده توسط شهروندان تامین میشود.

هزینۀ انجام آزمایشات در کشورهای مختلف متفاوت است مثلاً هزینۀ ساخت یک آزمایشگاه در کشور آلمان بین ۲۵ تا ۳۱ میلیون یورو است و هزینۀ سالیانۀ خود آزمایشات به طور متوسط ۱.۲۶ میلیارد یورو برآورد میشود.

این در حالی است که این مبلغ میتوانست صرف آگاهیرسانی به مردم و توصیۀ روشهای پیشگیرانه شود. مثلاً در کشور آلمان هر ساله برای درمان بیماریهای مربوط به چاقی ۱۰ میلیارد یورو، برای درمان بیماریهای مربوط به مصرف دخانیات ۷۰ میلیارد یورو، برای درمان بیماریهای مربوط به تغذیۀ نادرست ۷۱ میلیارد یورو هزینه میشود. تحقیقات نشان دادهاند که ۷۰-۵۰ درصد داروهای تجویز شده هیچ تاثیر مثبتی در درمان بیماریها ندارند و برای درمان اثرات جانبی این داروها مبالغ بسیار هنگفت دیگری پرداخت میشود.