ترجمه: فاطمه ن.


محدودیت های علمی مدل های حیوانی

مطالعات حیوانی نه قادرند نظریه های مربوط به فیزیولوژی یا پاتولوژی انسان را تایید کنند و نه رد. تحقیقات بالینی انسانی تنها راه برای سنجش چنین نظریه هایی است. در بهترین حالت، آزمایشات حیوانی میتوانند نظریه های جدیدی را پیش رو بگذارند که شاید به انسان مرتبط باشد(۱۰۱، ۱۰۲). در عین حال، روش های بسیار برتر دیگری برای نیل به این نظریه های جدید نیز وجود دارد. (۲، ۱۰۱)

آزمایشات حیوانی چقدر ارزش دارند؟ بررسی کمیته مدرنسازی تحقیقات پزشکی روی ۱۰ مدل حیوانی تصادفی از بیماری های انسانی هیچ تاثیر مهمی از این آزمایشات را بر سلامت انسان نیافت (۱۰۳). اگرچه به امراضی که بصورت مصنوعی در حیوانات ایجاد شده بودند نامهایی متناظر با بیماری های انسانی که بنا بود شبیه سازی اش کنند تخصیص داده شده بود ولی هم از حیث دوره بالینی و هم علت کاملا با متناظر انسانی شان متفاوت بودند.

همچنین، این مطالعه نشان داد که درمانهای موثر روی حیوانات یا بر انسان تاثیر چندان نداشتند و یا اثرات جانبی شدیدی را ایجاد میکردند. (۱۰۳)

زمانی که پزشکان MRMC پروژه های خاصی از تحقیقاتی حیوانی را ارزیابی میکردند، آنچه بصورت سازگار درمی یافتند این بود که ارتباطشان با درک یا درمان بیماری ها بسیار اندک یا هیچ بود. (۱۰۴-۱۱۰)

بازبینی MRMC آشکار ساخت از آنجایی که مدل های حیوانی با بیماری های انسانی متفاوتند، محققین نیز آن جنبه هایی از مرض حیوانی را بررسی میکردند که نمایانگر ویژگی های آن بیماری در انسان هستند و در کل تفاوتهای بنیادین ساختاری، فیزیولوژیکی و پاتولوژیکی موجود را نایدیده گرفته و کنار میگذارند.

از آنجایی که فرآیند غالب بیماریها تاثیراتی به گستردگی کل سیستم را دارد و تعداد زیادی فاکتور متداخل را در بر میگیرد، تمرکز روی تنها یک جنبه از بیماری پیچیدیگی حقیقی ارگانیزم های زیستی را اشتباه نشان میدهد. آزمایشات حیوانی بر عکس تحقیقات بالینی انسانی، به معنای دستکاری امراضی است که بصورت مصنوعی ایجاد شده اند. به علاوه، محیط بسیار غیر عادی آزمایشگاهی نیز حیوانات را تحت فشار روانی قرار میدهد و این فشار روانی با تغییر دادن نبض، فشار خون، سطوح هورمونی، فعالیتهای ایمونولوژیکی و تعداد فراوانی از سایر عملکردها، کل ارگانیزم را تحت تاثیر قرار میدهد. (۱۱۱، ۱۱۲)

حقیقت این است که بسیاری از «کشفیات» آزمایشگاهی صرفا انعکاسی از مصنوعات آزمایشگاهی هستند. (۱۰، ۱۱۳-۱۱۹)

به عنوان مثال، نمونه مصنوعی حملات قلبی ایجاد شده در حیوانات آزمایشگاهی بصورتی مداوم محققین را گمراه کرده (۱۱۷، ۱۲۰). Macleod و همکارانش گزارشی از بیش از ۴۰۰۰ تحقیق را ارئه میدهند که کارایی بیش از ۷۰۰ دارو را بر اساس مدل های حیوانی برای سکته ثابت میکردند(۱۲۱).  متعاقب آن، در حدود ۱۵۰ دارو وقتی در آزمایشات بالینی انسانی آزمایش شدند، هیچگونه تاثیر مثبتی برجا نگذاشتند (۱۲۲).

تنها فعال کننده پلاسمینوژن نوترکیب انسانی (rt-PA) که در طول یک حمله سه سه ساعته سکته مورد نظارت قرار گرفته در کاهش علائم موثر شناخته شد اما با خونریزی داخل مغزی ده برابری مرتبط بوده و میزان زنده ماندن را افزایش نداد. (۱۲۳)

David Wiebers و همکارانش اینطور استنتاج میکنند که: «در نهایت، پاسخ بسیاری از سوالات ما در خصوص پاتوفیزیولوژی و درمان سکته، در ادامه تلاش برای مدلسازی کاملتر موقعیت انسانی در حیوانات نهفته نیست بلکه در توسعه تکنیکهایی است که ما را قادر به مطالعه بنیادی تر متابولیزم، پاتوفیریولوژی و تصویر سازی آناتومیکی جزئی انسان های زنده سازند.» (۱۱۷)

از سال ۱۹۹۰، چندصد ژن درمانی که در مطالعات حیوانی موفق بوده اند روی هزاران بیمار در سرتاسر جهان آزمایش شده اند و با این وجود تنها یک ژن درمانی، برای کودکان مبتلا به نقص حاد سیستم ایمنی X-SCID، به نظر می رسد که موفق باشد. از میان ده کودکی که با موفقیت درمان شده اند، سه نفر از آنان مبتلا به لوسمی شدند و یکی از آنان نیز به همین دلیل جانش را از دست داد – یکی از عوارض جانبی که آزمایشات حیوانی نتوانستند پیش بینی کنند – و وزارت غذا و داروی ایالات متحده (FDA) را وادار کرد تا دستور توقف چندین آزمایش ژن درمانی را در سال۲۰۰۵ صادر کند. (۱۲۴، ۱۲۵)

بطور مشابه، یکی از روش های ژن درمانی که سگهای مبتلا به هموفیلی را درمان کرد و با سر و صدای زیادی هم همراه شد، به دلیل «مشکلات ایمنی در آزمایشات انسانی که در آزمایشات حیوانی پیش بینی نشده بودند» مانند آسیب به کبد در سال ۲۰۰۴ کنار گذاشته شد. (۱۲۶، ۱۲۷)

آزمایشات حیوانی بصورتی متداوم گمراه کننده هستند (۱۲۸). Milrinone امید به زندگی رتهایی که بصورت مصنوعی به ایست قلبی مبتلا شده بودند را افزایش داد اما انسانهایی که این دارو مصرف کردند با رشد ۳۰% نرخ مرگ و میر مواجه شدند. (۱۲۹)

 Fialuridine در آزمایشات حیوانی ایمن به نظر رسید اما در ۷ نفر از ۱۵ انسانی که مصرف اش کردند منجر به از کار افتادگی کبد شد که ۵ نفر از آنان جانشان را از دست دادند و ۲ نفر به پیوند کبد نیاز پیدا کردند. (۱۳۰)

آزمایشات حیوانی قادر به پیش بینی آنورمالی های خطرناک دریچه های قلب ناشی از مصرف داروهای رژیمی همچون fenfluramine و dexfenfluramine در انسان نبودند. (۱۳۱)

درمان جایگزینی هورمونی، خطر بیماری های قلبی، سرطان سینه و سکته در زنان را افزایش داد در حالیکه آزمایشات روی موشها، خرگوشها، خوکها و میمونها نتیجه ای عکس آنرا پیش بینی کرده بودند. (۱۳۲)

مسکن پرمصرف vioxx، در آزمایشات حیوانی برای قلب بی خطر و حتی مفید تشخیص داده شد اما در سال ۲۰۰۴ به دنبال ایجاد ۳۲۰۰۰۰ حمله قلبی، سکته و موارد ایست قلبی که ۱۴۰۰۰۰ مورد از آن کشنده بود از بازار جهانی جمع آوری و دور ریخته شد. (۱۳۳)

David Graham، مدیر سازمان علم و وداروی ایمنی داروهای FDA داروی Vioxx را اینطور توصیف کرد: «بزرگترین فاجعه ایمنی دارو در تاریخ کشور و دنیا» (۱۳۴)

آزمایشات حیوانی نتوانستند کوری نسبی یا کامل ناشی از مصرف داروی رایج ویاگرا برای ناتوانی جنسی در برخی مردان را پیش بینی کند. (۱۳۵، ۱۳۶)

به رغم آزمایشات حیوانی گسترده و دلبخواهی، واکنش های شدید منفی به دارو ها پنجمین عامل اصلی مرگ و میر در ایالات متحده یعنی عامل بیش از ۱۰۰۰۰۰ مرگ درسال است. (۱۳۷)

در مارس ۲۰۰۶ در لندن، یک داروی جدید ضد التهاب به نام TNG1412 موجب واکنش های مهلکی همچون چندین مورد از کار افتادگی ارگانها در تمام ۶ داوطلب فاز اول آزمایشات بالینی شد و این به رغم «اثبات ایمنی» آن در آزمایش روی میمونهایی شد که دز مصرفی شان ۵۰۰ برابر دز مصرفی انسانی بود.

بسیاری از مفسرین اشاره دارند که آزمایشات حیوانی احساس کاذبی از ایمنی را موجب می شوند. این واقعه درخواست لزوم آزمایشات بازبینی ایمنی دارو و طراحی مطالعات بالینی را برانگیخت.(۱۳۸)

برای اندازه گیری میزان سرطانزایی مربوط به شیرین کننده مصنوعی ساخارین با آزمایشات حیوانی، دز تطبیق یافته با وزن از ساخارین که بصورت روزانه به رتها خورانده میشود معادل۱۱۰۰ بطری نوشابه حاوی ساخارین توسط انسان است. این حجم عظیم، صرفنظر از میزان سرطانزایی حقیقی عنصر، به تنهایی در سطوح عادی تماس انسانی میتواند منجر به سرطان شود.(۱۱۶)

استقرا و تعمیم این داده ها به انسان با مشاهده اینکه سرطان مثانه ناشی از ساخارین تنها در رتهای نر بروز میکنند، پیچیده تر خواهد شد. بعدها مشخص شد که رتهای نر در مقایسه با ماده ها پروتئینی را در مقادیر بیشتر دارند (این پروتئین در انسان غایب است) که با ساخارین ترکیب شده و کریستال های محرک و التهاب زایی را در مثانه رتهای نر ایجاد میکرد که به سرطان منتهی میشد.

این حقیقت که برخی رتها مبتلا به سرطان شدند ثابت نکرد (و نمیکند) که آیا ساخارین در انسان سرطانزا هست یا خیر. (۱۳۹)

 بصورت مشابه، شیرین کننده مصنوعی به نام آسپارتام به رغم ۴۰ سالی که از مصرف انسانی آن میگذرد، در بیش از ۹۰۰۰ محصول غذایی و نوشیدنی در سرتاسر جهان بکار میرود و نامربوطی آزمایشات حیوانی با انسانها، همچنان روی حیوانات آزمایش می شود و مراجع قانون گذار همچنان مشغول ارزیابی چنین مطالعاتی هستند. اخیرا، مطالعه ای که در سال ۲۰۰۵ در ایتالیا روی ۱۸۰۰رت انجام گرفت، افزایش خطر لنفوم و لوسمی در رتهایی که با آسپارتام تغذیه شده اند را نشان داد- اما فقط در ماده ها. (۱۴۰)

یک مطالعه اپیدمولوژیکی NCI شامل ۳۴۰۰۴۵ مرد و ۲۲۶۹۴۵ زن که در نشست سال ۲۰۰۶ اجتماع تحقیقات سرطان آمریکا ارائه شد، نتایج آزمایش روی رتها را رد کرد. (۱۴۱) در نتیجه، گرچه رتهای نر بر اثر ساخارین مبتلا به سرطات مثانه شدند و ماده ها بر اثر آسپارتام مبتلا به لنفوم و لوسمی شدند، هیچونه ریسک ابتلا به سرطان در این شیرین کننده ها در هیچیک از دو جنس در انسانها یافت نشده. دانشمندان دریافته اند که حتی در میان انسانها هم عواملی همچون جنسیت، نژاد، سن و سلامت می توانند بصورت چشمگیری کارکرد داروها را متاثر کند. (۱۴۲، ۱۴۳)

 شاید بهترین مثال از اختصاصی بودن اثر داروها از اثبات این مساله حاصل شود که حتی دوقلوهای تک تخمکی نیز پاسخ های مختلفی به داروها نشان میدهند و این تفاوت با بالا رفتن سن دوقلوها تشدید می شود. (۱۴۴)

واضح است که استقراء میان گونه ای داده ها، خطرناکتر از درون گروهی است. بنا به آمار حیرت انگیز FDA،  ۹۲% از کل داروهایی که در آژمایشات حیوانی ایمن و از لحاط درمانی موثر شناخته می شوند، در طول آزمایشات بالینی انسانی به دلیل مسمویت زایی و یا ناکارآمدی شکست خورده و در نتیجه تایید نمیشوند. (۱۴۵-۱۴۷)

به علاوه، بیش از نیمی از ۸% باقی مانده از داروها که تایید FDA را دریافت میکنند نیز بعدها به علت اثرات جانبی شدید و عیر منتظره یا از بازار جمع آوری میشوند و یا مجددا برچسب گذاری می شوند. (۱۴۸)

منبع : mrmcmed.org
(رفرنس ها در ادامه مطلب)

 

۱۰۱٫     LaFollette H, Shanks N. Animal models in biomedical research: Some epistemological worries. Public Affairs Quarterly 1992; 7: 113-130.

۱۰۲٫     LaFollette H, Shanks N. Brute Science. New York, Routledge, 1997.

۱۰۳٫     Kaufman SR, Reines BP, Casele H, Lawson L, Lurie J. An evaluation of ten randomly chosen animal models of human diseases. Perspectives on Animal Research 1989; 1 (Suppl): 1-128.

۱۰۴٫     Kaufman SR, Czarnecki T, Haralabatos I, Richardson M. Animal models of degenerative neurological diseases. Perspectives on Medical Research1991; 3: 9-48.

۱۰۵٫     Smith CD. A critique of brain wound research. Perspectives on Animal Research 1989; 1: 19-24.

۱۰۶٫     Buyukmihci NC. Response to Dr. Blakemore’s assertion that work involving nonhuman animals has led to significantly greater understanding and treatment of amblyopia. Perspectives on Animal Research 1989; 1: 57-62.

۱۰۷٫     Cohen MJ, Black DN, Fouts RS, Dobbs FW. A critique of neurology experiments at Northwestern University. Perspectives on Medical Research1993; 4: 22-28.

۱۰۸٫     Kaufman SR. Animal models of spinal cord injury. Perspectives on Medical Research 1990; 2: 1-12.

۱۰۹٫     Mack JD, Greenberg RA. Review of scoliosis research at the University of Michigan. Perspectives on Medical Research 1990; 2: 33-36.

۱۱۰٫     Committee on Animal Models in Biomedical Research. Aping Science.Medical Research Modernization Committee, New York, 1995.

۱۱۱٫     Barnard ND, Hou S. Inherent stress: The tough life in lab routine. Lab Animal Sept 1988, pp 21-27.

۱۱۲٫     Balcombe JP, Barnard ND, Sandusky C. Laboratory routines cause animal stress. Contemporary Topics 2004; 43: 42-51.

۱۱۳٫     Hewitt HB. The use of animals in experimental cancer research, in Sperlinger D (ed). Animals in Research. New York, John Wiley & Sons, 1981.

۱۱۴٫     Freedman DA, Zeisel H. From mouse to man: The quantitative assessment of cancer risks. Statistical Science 1988; 3: 3-28.

۱۱۵٫     Smith CD. Head injury research at the University of Cincinnati.Perspectives on Animal Research 1989; 1: 9-18.

۱۱۶٫     Ames BN, Gold LS. Too many rodent carcinogens: Mitogenesis increases mutagenesis. Science 1990; 249: 970-971.

۱۱۷٫     Wiebers DO, Adams HP, Whisnant JP. Animal models of stroke: Are they relevant to human disease? Stroke 1990; 21: 1-3.

۱۱۸٫     Habal MB. The influence of lip repair with and without soft-tissue undermining on facial growth in beagles [discussion]. Plastic and Reconstructive Surgery 1988; 82: 756-759.

۱۱۹٫     Fernandes D. Animal experimentation: Necessary or not? Cleft Palate Journal 1989; 26: 258.

۱۲۰٫     Wiebers DO, Adams HP, Whisnant JP. Relevance of animal models to stroke [letter]. Stroke 1990; 21: 1091-1092.

۱۲۱٫     Macleod MR, O’Collins T, Howells DW, Donnan GA. Pooling of animal experimental data reveals influence of study design and publication bias.Stroke 2004; 35: 1203-8.

۱۲۲٫     Macleod M. What can systematic review and meta-analysis tell us about the experimental data supporting stroke drug development? International Journal of Neuroprotection and Neuroregeneration 2005; 1: 201.

۱۲۳٫     The National Institute of Neurological Disorders and Stroke rt-PA Stroke Study Group. Tissue plasminogen activator for acute ischemic stroke. New England Journal of Medicine 1995; 333: 1581-7.

۱۲۴٫     Weiss R. Boy’s cancer prompts FDA to halt gene therapy. Washington Post, March 4, 2005, p A02.

۱۲۵٫     Harris G. Gene therapy is facing a crucial hearing. New York Times, March 3, 2005, p A16.

۱۲۶٫     Pollack A. Gene therapy for hemophilia shows some promise. New York Times, Dec 10, 2002, p F2.

۱۲۷٫     Pollack A. Company discontinues trial of hemophilia gene therapy. New York Times, May 28, 2004, p C2.

۱۲۸٫     Sharpe R. Science on Trial. Sheffield, England, Awareness Pub, 1994.

۱۲۹٫     Packer M, Carver JR, Rodeheffer RJ, et al. Effect of Oral Milrinone on Mortality in Severe Chronic Heart Failure. New England Journal of Medicine1991; 325: 1468-1475.

۱۳۰٫     McKenzie R, Fried MW, Sallie R, et al. Hepatic failure and lactic acidosis due to fialuridine (FIAU), an investigational nucleoside analogue for chronic hepatitis B. New England Journal of Medicine 1995; 333: 1099-1105.

۱۳۱٫     Kolata G. 2 top diet drugs are recalled amid reports of heart defects. New York Times Sept 16, 1997, p A1.

۱۳۲٫     Couzin J. Estrogen Research: The great estrogen conundrum. Science, 2003; 302: 1136-1138.

۱۳۳٫     Topol EJ. Failing the public health – Rofecoxib, Merck, and the FDA. New England Journal of Medicine 2004; 351: 1707-1709.

۱۳۴٫     Graham DJ. Testimony before the U.S. Senate Finance Committee, November 18, 2004.

۱۳۵٫     McCollough AR. Four-year review of sildenafil citrate, Reviews in Urology, 2002; 4 (suppl 3): S26-S38.

۱۳۶٫     More Viagra, blindness questions. CBS News, June 27, 2005. www.cbsnews.com/stories/2005/06/27/eveningnews/main704562.shtml?CMP=ILC-SearchStories.

۱۳۷٫     Lazarou J, Pomeranz BH, Corey PN. Incidence of adverse drug reactions in hospitalized patients. Journal of the American Medical Association 1998; 279: 1200-1205.

۱۳۸٫     Editorial. Drugs tests on trial. Nature 2006; 440: 970.

۱۳۹٫     Cohen SM, Ellwein LB. Cell proliferation in carcinogenesis. Science 1990; 249: 1007-1011.

۱۴۰٫     Soffritti M, Belpoggi F, Esposti DD, Lambertini L. Aspartame induces lymphomas and leukaemias in rats. European Journal of Oncology 2005; 10: 107-16.

۱۴۱٫     Lim U et al. Prospective study of aspartame-containing beverages and risk of hematopoietic and brain cancers. 97th AACR Annual Meeting, abstract #4010, April 4, 2006.

۱۴۲٫     Gear RW, Miaskowski C, Gordon NC, Paul SM, Heller PH, Levine JD. Kappa-opioids produce significantly greater analgesia in women than in men. Nature Medicine 1996; 2: 1184-1185.

۱۴۳٫     Berardesca E, Maibach IH. Racial differences in sodium lauryl sulphate induced cutaneous irritation: Black and White. Contact Dermatitis 1988; 18: 65-70.

۱۴۴٫     Fraga MF, Ballestar E, Paz MF, et al. Epigenetic differences arise during the lifetime of monozygotic twins. Proceedings of the National Academy of Sciences 2005; 102: 10604-9.

۱۴۵٫     www.fda.gov/oc/speeches/2004/phrma0403.html.

۱۴۶٫     Innovation or stagnation: Challenge and opportunity on the critical path to new medical products. U.S. Food and Drug Administration Report, March 2004, p. 8. www.fda.gov/oc/initiatives/criticalpath/whitepaper.pdf.

۱۴۷٫     Harding A. More compounds failing Phase I. FDA chief warns that high drug attrition rate is pushing up the cost of drug development. The Scientist Aug. 6, 2004.

۱۴۸٫     U.S. General Accounting Office. FDA Drug Review: Postapproval Risks 1976-1985. Publication GAO/PEMD-90-15, Washington, D.C., 1990.

منبع : mrmcmed.org